معرفی رشته دندانپزشکی

 

رشته دندانپزشکی، مانند رشته پزشکی و داروسازی، از پرطرفدارین رشته‌های دانشگاهی در ایران است. علت آن نیز واضح است؛ شخصیت اجتماعی قابل قبول و یدک کشیدن پیشوند دکتر در ابتدای اسم، می‌تواند برای هر نوجوانی اغوا کننده باشد. مهم‌تر از این، وضعیت مالی قابل قبول دندانپزشکان، که نوید بخش یک زندگی با رفاه سطح بالا را می‌دهد، موجب جذابیت این رشته در بین داوطلبین کنکور تجربی شده است.

به طور کلی باید گفت مشاغل بسیاری هستند که قابلیت کسب درآمدهایی بسیار بالاتر از دندانپرشکی و … دارند، اما امنیت شغلی و اطمینان از کسب درآمد، بلافاصله بعد از فراغت از تحصیل، ویژگی‌ایست که تا حدود زیادی فقط مختص این رشته‌های پرطرفدار است.

رشته دندانپزشکی فقط یک رشته آکادمیک نیست. این رشته تلفیقی از علم و هنر است که در یک فضای کوچک، یعنی دهان پیاده می‌شود. این موضوع بر پیچیدگی‌های این رشته افزوده است. به عبارتی، رشته دندانپزشکی علم حفظ سلامت دهان و دندان است که گاهی برای این هدف نیاز است توسط دخالت مستقیم دست، اقدام به ایجاد اصلاحاتی در آن کرد.

 

معرفی رشته دندانپزشکی در دانشگاه

در گذشته، رشته دندانپزشکی را معادل دندانسازی می‌دانستند؛ اما آنقدر حوزه رشته دندانپزشکی تخصصی شده است که دیگر انجام این قیاس کاملا غلط است. شاید داشتن چندین واحد مربوط به طراحی دندان با گچ، این تلقی را در ذهن عموم جا انداخته است که از اساس غلط است.

دروس رشته دنداپزشکی کاملا با فضای دبیرستان تفاوت دارد و شاید بتوان نزدیک‌ترین فضای درس به واحدهای درسی رشته دندانپزشکی را درس زیست‌شناسی در نظر گرفت.

رشته دندانپزشکی در لیست رشته‌های دارای طرح اجباری قرار می‌گیرد. یعنی بعد از فراغت از تحصیل باید دو سال طرح اجباری در مناطق دورافتاده یا حاشیه شهرها گذراند.

به طور کلی رشته دندانپزشکی در دانشگاه، 6 سال طول خواهد کشید که از این حیث شبیه رشته داروسازی است؛ اما واضح است که درس‌های متفاوتی دارد. دوره 6 ساله تحصیل رشته دندانپزشکی، به دو دوره 2 و 4 ساله تقسیم می‌شود.

• دوره 2 ساله که دوره علوم پایه نام دارد و در آن دانشجویان رشته دندانپزشکی مباحثی همچون فیزیولوژی، آناتومی، بافت‌شناسی، باکتری‌شناسی، بیوشیمی و … را فرامی‌گیرند.

در انتهای دوره علوم پایه، مانند رشته پزشکی، دانشجو باید در آزمون جامع علوم پایه که به صورت کشوری برگزار می‌شود شرکت کند. قبولی در این آزمون یک حد نصاب دارد که در صورت عدم کسب حد نصاب، دانشجو باید دوباره در این آزمون شرکت کند. در صورتیکه چند بار موفق به پاس کردن این آزمون نشود، دیگر امکان ادامه این رشته را نخواهد داشت.

• دوره 4 ساله کارآموزی که در این دوره دروس عملی متعددی تدریس می‌شود. واحدهایی نظیر آسیب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، پروتزهای ثابت و اکلوژن، دندان‌پزشکی کودکان و … ارائه می‌شود. دروس این دوره دارای بخش‌های تئوری و عملیست که قطعا بخش‌های عملی، درصد بیشتری را به خود اختصاص می‌دهند؛ زیرا که همین جنبه‌های عملیست که از دانشجو یک دندانپزشک خواهد ساخت.

البته قبل از دوره کارورزی، باید یک آزمون مهم دیگر به نام پیش کارورزی نیز داده شود و پس از قبولی در آن، دوره کارورزی آغاز خواهد شد.

 

معرفی رشته دندانپزشکی و امکان کار کردن در حین تحصیل

طبق قانون در حین تحصیل امکان کارکردن و کسب درآمد از طریق دندانپزشکی وجود ندارد. اما برخی از دانشجویان دندانپزشکی، در مطب‌های خصوصی کار می‌کنند که کاری غیرقانونی محسوب می‌شود. تا پیش از فارغ‌التحصیلی و داشتن مجوز، امکان کار دندانپزشکی برای آنها وجود ندارد و در صورت مشاهده برای آنها جریمه‌هایی در نظر گرفته می‌شود.

شاید بتوان بهترین راه درآمد در دوره دانشجویی در رشته دنداپزشکی را دستیار دندانپزشک شدن در نظر گرفت. به این ترتیب هم درآمدی نسبتا قابل توجه برای دوره دانشجویی خواهید داشت؛ همینطور دستیار دنداپزشکی بودن برای شما این امکان را فراهم می‌کند که تجربه کاری بیشتری را کسب کنید.

اما در مجموع شاید گذاشتن تمرکز بر روی درس‌ها، انتخاب بهتری باشد. از این رو کار کردن در حین تحصیل را فقط در موارد خاص توصیه می‌کنیم. برای مثال برای دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه آزاد یا پردیس خودگردان که تامین هزینه‌ها و شهریه این رشته برایشان دردسر شده است.

 

اهمیت کار عملی در رشته دندانپزشکی

همانطور که در ابتدا گفته شد، رشته دندانپزشکی یک هنر نیز محسوب می‌شود که نیاز به توانایی در انجام کارهای ظریف با دست دارد. عمده فعالیت‌های دندانپزشک در مطب، توسط دست انجام می‌شود و کیفیت این فعالیت‌ها ارتباط مستقیمی با توانایی دندانپزشک در به‌کارگیری دست خود دارد.

شاید تصور کنید دندانپزشکان معمولا در مطب حین کار برروی صندلی، کار خود را انجام می‌دهند و این موجب راحتی کار آنها می‌شود و مانند جراحان یا پزشکان اورژانس نیستند که ساعت‌ها نیاز باشد سرپا بایستند؛ اما متعجب می‌شوید که بدانید اکثر دندانپزشکان از آرتروز گردن، دیسک کمر و بسیاری مشکلات مربوط به ستون فقرات رنج می‌برند. حالات بدنی خاصی که برای انجام کارهای دندانپزشکی در طول مدت زمان درمان بیمار استفاده می‌شود عامل این ناهنجاری‌هاست که به اینصورت رشته دندانپرشکی را جزو رشته‌های پر آسیب علوم پزشکی دسته‌بندی می‌کند.

 

ویژگی‌هایی که برای دندانپزشک شدن لازم است

صرف نظر از ملزومات مرتبط با کنکور سراسری و رتبه کنکور، یک دندانپزشک خوب بایستی بسیار صبور و با حوصله باشد. عمده کارهای دندانپزشکی نیاز به تمرکز و صبر دارد. تصور کنید برای یک جرمگیری که از ساده‌ترین کارهای یک دندانپزشک محسوب می‌شود گاهی لازم است 30 دقیقه به طور پیوسته بر روی دندان‌ها کار کرد.

علاوه بر این، دندانپزشکی از جمله رشته‌های وابسته به مردم است؛ بنابراین قابلیت برقراری ارتباط در این رشته نیز مهم است. اگرچه اهمیت قابلیت برقراری ارتباط موثر، به اندازه رشته پزشکی نیست ولی در برخی بخش‌ها مانند دندانپزشکی کودکان، اهمیت توانایی در برقراری ارتباط با بیمار و تلاش برای غلبه بر ترس ذاتی انسان‌ها از دندانپزشک، بسیار بیشتر از رشته پزشکی است.

گذشته از این‌ها، اگر شما ذاتا در خود استعداد هنری و کار با دست نمی‌بینید، شاید بهتر باشد به دندانپزشک شدن فکر نکنید؛ زیرا از مهمترین ویژگی‌هایی که یک دندانپزشک باید داشته باشد توانایی در کار با دست و انجام کارهای ظریف است. البته این توانایی با تمرین در طول دوره کارورزی قابل رشد است ولی نمی‌توان تماما به امید این رشد احتمالی ماند.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که شاید تصور شود شغل‌هایی همچون دندانپزشکی نیاز به قوای بدنی ندارد؛ اما اینگونه نیست. پوزیشن بدنی خاص دندانپزشک در کنار یونیت دندانپزشکی، دردهای گردن، دیسک کمر و بسیاری ناهنجاری‌های ستون فقرات را در بین دندانپزشکان بوجود آورده است. بنابراین اگر دندانپزشک از آمادگی بدنی برخوردار نباشد، به مرور دچار ضعف در کار خود خواهد شد.

اهمیت این موضوع از آن جهت است که در صورت ابتلای دندانپزشک به این دردهای ستون فقرات، عمر کار حرفه‌ای او بسیار کوتاه خواهد شد و بعد از مدتی دیگر توان فیزیکی کافی برای درمان بیماران را نخواهد داشت.

 

معرفی رشته دندانپزشکی و بازار کار آن

اگرچه هر ساله تعداد زیادی دندانپزشک به بازارکار رشته دندانپزشکی وارد می‌شوند، اما هنوز وضع درآمد این رشته در کشور از وضعیت خوبی برخوردار است. البته این حقیقت که رقابت در شهرهای بزرگ افزایش چشمگیری داشته کتمان ناپذیر است؛ اما در صورتیکه از فنون بازاریابی بهره گرفته شود، می‌توان در فضای رقابتی دندانپزشکی در شهرهای بزرگ موفق شد.

اما در شهرهای کوچکتر به علت عدم توانایی مردم در پرداخت هزینه‌های دندانپزشکی، بازارکار رشته دندانپزشکی کمی کم رونق‌تر است؛ اما بازهم رشته دندانپزشکی جزو رشته‌های پردرآمد دسته بندی می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت درآمد دندانپزشک تا حد زیادی به وضع مالی مردم محل کار وی ارتباط دارد.

 

مجوز مطب دندانپزشکی

بعد از گذراندن دوره طرح دو ساله، به نسبت داشتن امتیاز، دندانپزشک می‌تواند اقدام به تاسیس مطب کند. تاسیس مطب درهر شهر، نیاز به داشتن حد نصاب امتیاز خاصی دارد که طبعا برای شهرهای بزرگ این حد نصاب بالاتر خواهد بود.

 

تخصص‌های رشته دندانپزشکی

بعد از گذراندن دوره 6 ساله دندانپزشکی عمومی، علاقمندان می‌توانند در آزمون تخصص دندانپزشکی شرکت کرده و در صورت قبولی در تخصص‌های مختلف تحصیل کنند. کسب تخصص قطعا درآمد آنها را افزایش خواهد داد. برخی از این تخصص‌ها عبارتند از : جراحی فک و صورت (که یبشتر مورد توجه دندانپزشکان مرد قرار می‌گیرد و جزو تخصص‌های پردرآمد محسوب می‌شود)، پروتزهای دندانی، تخصص ترمیمی، پاتولوژی و … .

شاید بتوان گفت در این سال‌ها وضعیت درآمد رشته تخصصی جراحی فک و صورت و نیز ارتودنسی از بقیه تخصص‌ها بهتر است.