معرفی رشته بهداشت عمومی
رشته بهداشت عمومی چیست؟
رشته بهداشت عمومی یکی از شاخه های علوم پزشکی است که بر پیشگیری از بیماری ها، ارتقای سلامت جامعه و بهبود کیفیت زندگی افراد از طریق آموزش، پژوهش، و اجرای برنامه های بهداشتی تمرکز دارد.
برای دریافت مشاوره اولیه لطفا شماره موبایل خود را وارد کنید
این رشته به بررسی عوامل تاثیر گذار بر سلامت جامعه، مانند عوامل محیطی، اجتماعی، اقتصادی، و رفتاری می‌پردازد و هدف آن کاهش بیماریها، افزایش امید به زندگی، و ایجاد برابری در دسترسی به خدمات بهداشتی است.
دانشجویان این رشته با مفاهیم و راهکارهای حفظ و ارتقای سلامت در سطح فرد، خانواده، و جامعه آشنا می‌شوند.
دروس رشته بهداشت عمومی
دروس این رشته شامل 130 واحد در مقطع کارشناسی است که به چهار دسته تقسیم می‌شود:
- 20 واحد دروس عمومی (مانند معارف اسلامی و زبان فارسی)
- 32 واحد دروس پایه و اصلی (مانند بیوشیمی و میکروب‌شناسی)
- 60 واحد دروس اختصاصی اجباری (مانند بهداشت مادران و کودکان، اپیدمیولوژی بیماری‌های شایع)،
- 16 واحد کارآموزی
این دروس به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارتهای لازم برای تحلیل مسائل بهداشتی، برنامهریزی، و اجرای اقدامات پیشگیرانه را کسب کنند
آیا رشته بهداشت عمومی بدون کنکور است؟
ورود به رشته بهداشت عمومی معمولا از طریق کنکور سراسری تجربی امکان پذیر است، زیرا این رشته زیر مجموعه علوم پزشکی و تحت نظارت وزارت بهداشت است.
با این حال در سال های اخیر برخی دانشگاه ها، از جمله دانشگاه آزاد، پیام نور و علمی کاربردی، پذیرش بدون کنکور را در این رشته ارائه داده‌اند.
این پذیرش معمولا بر اساس سوابق تحصیلی (معدل دیپلم یا کاردانی) انجام می‌شود و داوطلبان باید شرایط خاص هر دانشگاه، مانند معدل حداقل یا رشته دیپلم مرتبط (ترجیحا علوم تجربی)، را داشته باشند.
رشته بهداشت عمومی بدون کنکور دانشگاه آزاد
دانشگاه آزاد اسلامی در برخی واحدها امکان پذیرش بدون کنکور در رشته بهداشت عمومی را فراهم کرده است، اما این موضوع به شرایط خاص هر سال و واحد دانشگاهی بستگی دارد. برای ثبت‌نام بدون کنکور، داوطلبان باید مدارک تحصیلی خود (دیپلم یا کاردانی) را ارائه دهند و شرایط پذیرش دانشگاه، مانند حداقل معدل یا پیش‌نیازهای تحصیلی، را بررسی کنند.
لازم به ذکر است که پذیرش بدون کنکور در دانشگاه آزاد معمولا برای اتباع ایرانی در رشته های وزارت بهداشت، از جمله بهداشت عمومی، محدود است و اغلب برای اتباع خارجی یا در شرایط خاص ارائه می‌شود.
همچنین، تحصیل در این حالت نیازمند پرداخت شهریه است که برای هر ترم از حدود 15 میلیون تومان شروع می‌شود و در واحدهای خودگردان ممکن است به بیش از 20 میلیون تومان برسد.
برای اطلاع دقیق از دانشگاه‌های پذیرنده و شرایط ثبت نام، داوطلبان باید دفترچه انتخاب رشته بدون کنکور دانشگاه آزاد را از سایت سازمان سنجش یا سایت دانشگاه آزاد بررسی کنند.
شرایط مهاجرت برای رشته بهداشت عمومی
شرایط مهاجرت برای رشته بهداشت عمومی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله کشور مقصد، مدرک تحصیلی، و مهارتهای تخصصی فرد.
مهاجرت با رشته بهداشت عمومی به دلیل اهمیت این رشته در سلامت جوامع، در بسیاری از کشورها امکان‌پذیر است و فرصت‌های شغلی و تحصیلی متعددی برای مهاجرت رشته بهداشت عمومی وجود دارد.
پس برای مهاجرت کارشناس بهداشت عمومی، معمولا شرایط زیر مورد نیاز است:
مدرک تحصیلی معتبر: داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته بهداشت عمومی از دانشگاه‌های معتبر الزامی است. مدارک باید به‌صورت رسمی ترجمه و تأیید شوند.
تسلط به زبان: برای تحصیل یا کار در کشورهای انگلیسی‌زبان مانند کانادا، آمریکا، یا استرالیا، مدارک زبان مانند IELTS یا TOEFL با نمره حداقل 6.5 تا 7 مورد نیاز است. در کشورهای غیرانگلیسی‌زبان، مانند آلمان یا فرانسه، تسلط به زبان محلی ضروری است.
تجربه کاری: برخی کشورها، به‌ویژه برای ویزای کاری، تجربه کاری مرتبط (معمولا 1 تا 3 سال) را در نظر می‌گیرند. این تجربه می‌تواند شامل کار در مراکز بهداشتی، بیمارستانها، یا پروژه‌های پژوهشی باشد.
اپلای برای تحصیل: شرایط مهاجرت برای رشته بهداشت عمومی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در کشورهای پیشرفته مانند کانادا، آمریکا، و کشورهای اروپایی مطلوب است. برای اپلای، داوطلبان باید فرم پذیرش دانشگاه را تکمیل کنند، رزومه قوی، توصیه‌نامه، و انگیزه‌نامه ارائه دهند. هزینه تحصیل در این کشورها متفاوت است.
ویزای کاری یا اقامت: پس از تحصیل، فارغالتحصیلان میتوانند برای ویزای کاری موقت (مانند ویزای 8 ماه تا 2 سال در کانادا) اقدام کنند و در صورت یافتن شغل، اقامت دائم دریافت کنند.
مهاجرت رشته بهداشت عمومی به کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، و کشورهای اروپایی به دلیل نیاز به متخصصان این حوزه، به‌ویژه در زمینه‌های پیشگیری و آموزش بهداشت، شانس بالایی دارد.
بازار کار رشته بهداشت عمومی در خارج از کشور
بازار کار رشته بهداشت عمومی در خارج از کشور، به ویژه در کشورهای توسعه یافته، بسیار مطلوب است. مهاجرت کارشناس بهداشت عمومی به کشورهایی مانند کانادا، آمریکا، استرالیا، و کشورهای اروپایی فرصت‌های شغلی متنوعی را فراهم می‌کند. مشاغل مرتبط شامل موارد زیر است:
مراکز بهداشتی و درمانی: کارشناسان بهداشت عمومی میتوانند در بیمارستانها، کلینیک‌ها، و مراکز بهداشت به‌عنوان مشاور یا مربی سلامت فعالیت کنند.
سازمان‌های بین‌المللی: سازمان‌هایی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) یا یونیسف به متخصصان این رشته برای پروژه‌های جهانی نیاز دارند.
آموزش و پژوهش: فعالیت در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به‌عنوان پژوهشگر یا استاد.
سیاست‌گذاری بهداشتی: همکاری با دولت‌ها یا سازمان‌های غیرانتفاعی در تدوین برنامه‌های بهداشتی.
درآمد در این کشورها به تجربه، مدرک تحصیلی، و محل کار بستگی دارد. برای مثال، در کانادا، درآمد سالانه یک کارشناس بهداشت عمومی می‌تواند از 50,000 تا 80,000 دلار کانادا باشد و با ادامه تحصیل در مقطع دکتری یا کسب تجربه، این میزان افزایش می‌یابد.
رشته بهداشت خانواده با بهداشت عمومی فرق دارد؟
رشته بهداشت عمومی و بهداشت خانواده در گذشته تفاوت‌های مشخصی داشتند، اما امروزه بهداشت خانواده به عنوان یکی از گرایش های کاردانی رشته بهداشت عمومی شناخته می‌شود.
در گذشته، رشته بهداشت عمومی به دو گرایش کاردانی «بهداشت خانواده» و «مبارزه با بیماریها» تقسیم می‌شد، اما در مقطع کارشناسی، این گرایش‌ها ادغام شده و تحت عنوان بهداشت عمومی ارائه می‌شوند.
جدول زیر تفاوت‌های اصلی این دو را نشان می‌دهد:
معیار | بهداشت عمومی (کارشناسی) | بهداشت خانواده (کاردانی) |
سطح تحصیلات | کارشناسی پیوسته یا ناپیوسته (4 سال) | کاردانی (2 سال) |
تمرکز اصلی | پیشگیری، آموزش، و ارتقای سلامت در سطح جامعه | تمرکز بر سلامت خانواده، مادران، و کودکان |
دروس تخصصی | شامل اپیدمیولوژی، بهداشت محیط، و مدیریت بهداشتی | دروس محدودتر، متمرکز بر تنظیم خانواده و مراقبت‌های مادران |
بازار کار | گسترده‌تر (مراکز بهداشتی، مدارس، بیمارستانها) | محدودتر (مراکز بهداشتی، مراقبت‌های خانوادگی) |
امکان ادامه تحصیل | تا مقطع دکتری در گرایش‌های مختلف | امکان ادامه در کارشناسی بهداشت عمومی |
به طور کلی، رشته بهداشت عمومی دامنه گسترده‌تری دارد و شامل فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، مراقبتی، و اجرایی در سطوح مختلف است، در حالی که بهداشت خانواده بیشتر بر خدمات بهداشتی در سطح خانواده و مادران تمرکز دارد.
آخرین رتبه قبولی در رشته بهداشت عمومی
| دانشگاه | رتبه در سهمیه | رتبه کشوری |
| دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي | 13552 | 31225 |
| دانشگاه علوم پزشکي ايلام | 6221 | 12114 |
| دانشگاه علوم پزشکي کرمان | 34125 | 90555 |
| دانشگاه علوم پزشکي قزوين | شهریه پرداز | 16332 | 35568 |
| دانشگاه علوم پزشکي دزفول | 7362 | 14521 |
| دانشگاه علوم پزشکي يزد | 14259 | 40225 |
| دانشگاه علوم پزشکي گيلان -رشت | 15445 | 38220 |
| دانشگاه علوم پزشکي تبريز | 10451 | 25123 |
| دانشگاه علوم پزشکي سبزوار | 17568 | 44552 |
| دانشگاه علوم پزشکي مازندران -ساري | 17985 | 49658 |
| دانشکده علوم پزشکي سيرجان | 9554 | 20445 |
| دانشگاه علوم پزشکي تربت حيدريه | 18558 | 50255 |
| دانشگاه علوم پزشکي البرز-کرج | شهریه پرداز | 21445 | 53665 |
| دانشگاه علوم پزشکي همدان | شهريه پرداز-نيمسال اول | 20554 | 51320 |
| دانشگاه علوم پزشکي همدان | شهريه پرداز-نيمسال دوم | 19665 | 48955 |
| دانشگاه علوم پزشکي اصفهان | 15366 | 41225 |
| دانشگاه علوم پزشکي بيرجند | 28858 | 71112 |
| دانشگاه علوم پزشکي کردستان -سنندج | شهريه پرداز-نيمسال دوم | 23556 | 60253 |
| دانشگاه علوم پزشکي شيراز | 13225 | 31589 |
| دانشگاه علوم پزشکي تهران | شهریه پرداز | 14425 | 33685 |
| دانشگاه علوم پزشکي گناباد | 19556 | 51123 |
| دانشگاه علوم پزشکي کرمانشاه | 13254 | 36552 |
| دانشکده علوم پزشکي مراغه | 17441 | 42115 |
| دانشگاه علوم پزشکي جندي شاپور-اهواز | 20025 | 50265 |
| دانشگاه علوم پزشکي اردبيل | روزانه-نيمسال اول | 19584 | 50651 |
| دانشگاه علوم پزشکي اردبيل | روزانه-نيمسال دوم | 47589 | 53685 |
| دانشکده علوم پزشکي ساوه | 19652 | 50336 |
| دانشگاه علوم پزشکي ياسوج | 14855 | 37458 |
| دانشگاه علوم پزشکي بابل | 19114 | 48856 |
| دانشکده علوم پزشکي خمين | 20024 | 54875 |
| دانشگاه علوم پزشکي زاهدان | 21589 | 60335 |
| دانشگاه علوم پزشکي کاشان | 18658 | 52658 |
| دانشگاه علوم پزشکي شهرکرد | 18658 | 50223 |
| دانشکده علوم پزشکي سراب | 20547 | 57985 |
| دانشگاه علوم پزشکي رفسنجان | 21564 | 55666 |
| دانشکده علوم پزشکي خلخال | 23652 | 61552 |
| دانشکده علوم پزشکي اسفراين | 18745 | 48569 |
| دانشگاه علوم پزشکي شاهرود | 21558 | 54855 |
| دانشگاه علوم پزشکي زنجان | 20555 | 51485 |
| دانشگاه علوم پزشکي قم | 20365 | 52658 |
| دانشکده علوم پزشکي شوشتر | 27455 | 70152 |
| دانشگاه علوم پزشکي جيرفت | 23556 | 63658 |
| دانشگاه علوم پزشکي زابل | 30556 | 73658 |
آخرین رتبه های قبولی رشته بهداشت عمومی دانشگاه آزاد
| دانشگاه محل قبولی | رتبه در سهمیه | رتبه کشوری | سهمیه |
| دانشگاه آزاد واحد کرمانشاه | 42565 | 95888 | عادی |
| دانشگاه آزاد واحد ساری | 43652 | 99789 | عادی |
بازار کار فارغ التحصیلان رشته بهداشت عمومی
- کارشناس بهداشت در مراکز بهداشتی و درمانی دولتی و خصوصی
مثل خانه‌های بهداشت، مراکز جامع سلامت، پایگاه‌های سلامت شهری و روستایی. - فعالیت در واحدهای بهداشت محیط، خانواده و مدارس
نظارت بر سلامت محیط کار، آموزش بهداشت به دانش‌آموزان و خانواده‌ها. - اشتغال در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
به عنوان کارشناس اجرایی در طرح‌ها و برنامه‌های ملی سلامت. - کار در حوزه بهداشت حرفه‌ای و صنعتی
در کارخانجات، شرکت‌های تولیدی و سازمان‌های بزرگ برای ارزیابی و پایش سلامت شغلی کارکنان. - نقش آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی
آموزش مباحث بهداشتی و شرکت در پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با سلامت جامعه. - همکاری با سازمان‌های بین‌المللی حوزه سلامت
مانند یونیسف، سازمان جهانی بهداشت (WHO)، هلال احمر و NGOهای فعال در سلامت عمومی. - کارشناس آموزش سلامت و ارتقاء سلامت در رسانه‌ها یا سازمان‌های فرهنگی
تهیه محتواهای آموزشی بهداشتی برای عموم مردم از طریق رسانه، وب‌سایت‌ها یا بروشورهای آموزشی. - اشتغال در حوزه بهداشت روان اجتماعی و پیشگیری از بیماریها
انجام غربالگری، آموزش پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر و مزمن. - فعالیت در مراکز ترک اعتیاد و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
با هدف مشاوره و آموزش جامعه در زمینه اعتیاد، رفتارهای پرخطر و سلامت روان. - مشارکت در پروژه‌های سلامت محور شهرداری‌ها و ارگان‌های اجتماعی
مانند اجرای طرح‌های بهداشت محله، سلامت محور کردن محیط‌های شهری و توسعه سلامت عمومی.
خلاصه ی معرفی رشته بهداشت عمومی
رشته بهداشت عمومی یکی از رشته‌های کلیدی علوم پزشکی است که با تمرکز بر پیشگیری و ارتقای سلامت، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی جوامع ایفا می‌کند.
این رشته با بازار کار گسترده در داخل و خارج از کشور، به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته، فرصت‌های شغلی و تحصیلی متنوعی ارائه می‌دهد.
امکان پذیرش بدون کنکور در برخی دانشگاه‌ها، مانند دانشگاه آزاد، مسیر ورود به این رشته را آسان‌تر کرده است.
همچنین، مهاجرت با رشته بهداشت عمومی به دلیل تقاضای جهانی برای متخصصان این حوزه، گزینه‌ای جذاب برای علاقه‌مندان به کار یا تحصیل در خارج از کشور است.
با این حال، انتخاب این رشته نیازمند علاقه به خدمت به جامعه، مهارتهای ارتباطی قوی، و آمادگی برای یادگیری مداوم است.
سوالات متداول درباره معرفی رشته بهداشت عمومی
1. رشته بهداشت عمومی برای چه کسانی مناسب است؟
این رشته برای افرادی که به پیشگیری از بیماریها، آموزش سلامت، و کار گروهی در حوزههای اجتماعی و بهداشتی علاقهمندند، مناسب است. داشتن روحیه خدمترسانی و مهارتهای ارتباطی قوی از ویژگیهای لازم است.
2. آیا امکان کار در بیمارستان با مدرک بهداشت عمومی وجود دارد؟
بله، فارغالتحصیلان میتوانند در بخشهای آموزشی، برنامهریزی بهداشتی، یا مدیریت سلامت بیمارستانها فعالیت کنند، هرچند نقش آنها بیشتر پیشگیرانه است تا درمانی.