ورود به دانشگاه، خصوصا در رشتههای پرطرفداری مانند تجربی، همواره یکی از دغدغههای دانشآموزان و خانوادههای آنان بوده است. رشته تجربی به دلیل دارا بودن رشتههایی چون پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پرستاری، از جمله شاخههایی است که رقابت در آن بسیار بالاست.
برای دریافت مشاوره اولیه لطفا شماره موبایل خود را وارد کنید
یکی از پرسشهای متداول در این مسیر، این است که آیا بدون مدرک پیش دانشگاهی میتوان کنکور تجربی داد؟ ((البته در نظام قدیم آموزشی))
برای پاسخ دادن به این پرسش، ابتدا باید با مفهوم پیش دانشگاهی، شرایط شرکت در کنکور، و قوانین جدید آشنا شویم.

پیش دانشگاهی چیست و چه نقشی در کنکور دارد؟
در نظام آموزشی قدیم (قبل از ۱۳۹۸)، دانشآموزان پس از اتمام دوره متوسطه (سال سوم دبیرستان)، باید یک سال دیگر به نام «پیش دانشگاهی» را طی میکردند. این دوره بهمنزلهی پلی برای ورود به دانشگاه بود و محتوای آن دروس تخصصیتر و آمادهسازی برای کنکور سراسری بود.
مدرک پیش دانشگاهی در این نظام، جزو مدارک لازم برای شرکت در کنکور محسوب میشد و داوطلب بدون آن نمیتوانست در کنکور سراسری ثبتنام کند، زیرا تحصیلات او ناقص تلقی میشد. البته قبل از گرفتن تصمیم نهایی در این باره بهتر است از مشاور کنکور تجربی کمک بگیرید.
شرایط عمومی شرکت در کنکور سراسری تجربی
بر اساس آییننامههای سازمان سنجش، شرایط عمومی برای شرکت در کنکور سراسری رشته تجربی شامل موارد زیر است:
- داشتن تابعیت ایرانی (یا رعایت ضوابط خاص اتباع غیرایرانی)
- نداشتن مشکل نظاموظیفه برای داوطلبان مرد
- داشتن مدرک دیپلم کامل متوسطه به همراه پیش دانشگاهی (نظام قدیم) یا مدرک پایه دوازدهم (نظام جدید)
- رعایت ضوابط رشتههای دارای شرایط خاص (مثل رشتههای نیمهمتمرکز)

آیا بدون مدرک پیش دانشگاهی امکان ثبتنام در کنکور وجود دارد؟
پاسخ به پرسش “آیا بدون مدرک پیش دانشگاهی میتوان کنکور تجربی داد؟” بستگی به نوع نظام آموزشی داوطلب دارد.
برای داوطلبان نظام قدیم (قبل از سال ۱۳۹۸):
خیر، بدون مدرک پیش دانشگاهی نمیتوان در کنکور سراسری شرکت کرد، مگر اینکه:
- مدرک کاردانی داشته باشند (بهعنوان جایگزین پیش دانشگاهی)
- از طریق آموزش و پرورش بزرگسالان یا تطبیق، مدرک پیش دانشگاهی بگیرند
برای داوطلبان نظام جدید (از سال ۱۳۹۸ به بعد):
نیازی به مدرک پیش دانشگاهی نیست. زیرا ساختار آموزشی تغییر کرده و پایه دوازدهم بهعنوان آخرین سال تحصیلی محسوب میشود و مدرک صادرشده پس از آن معادل با دیپلم کامل است.
اگر از خدمات مشاوره کنکور استفاده کنید، بهتر با ساختار جدید کنکور سال 98 به بعد آشنا میشوید.
بررسی وضعیت فارغالتحصیلان فنی، کاردانش و بزرگسالان
آیا بدون مدرک پیش دانشگاهی میتوان کنکور تجربی داد؟: فارغالتحصیلان هنرستانهای فنیوحرفهای و کاردانش که دارای دیپلم سهساله هستند، نمیتوانند مستقیماً در کنکور شرکت کنند. این افراد باید یکی از گزینههای زیر را دنبال کنند:
- ادامه تحصیل و دریافت مدرک پیش دانشگاهی یا پایه دوازدهم: از طریق مدارس بزرگسالان، آموزش از راه دور یا داوطلب آزاد.
- دریافت مدرک کاردانی (فوق دیپلم): در صورت دریافت مدرک کاردانی، میتوانند در کنکور کاردانی به کارشناسی یا برخی رشتههای بدون کنکور شرکت کنند.
قوانین جدید سازمان سنجش درباره مدرک تحصیلی در کنکور ۱۴۰۴ به بعد
سازمان سنجش در سالهای اخیر بهدلیل یکپارچهسازی نظام آموزشی، تغییراتی را در شرایط ثبتنام و برگزاری کنکور اعمال کرده است. برای کنکور ۱۴۰۴ و سالهای آینده:
- فقط دارندگان مدرک پایه دوازدهم (نظام جدید) یا دارندگان مدرک پیش دانشگاهی (نظام قدیم) مجاز به شرکت در کنکور سراسری خواهند بود.
- دیپلمههای فنی و کاردانش بدون مدرک تکمیلی نمیتوانند ثبتنام کنند.
- مدرک کاردانی نیز بهعنوان معادل پیش دانشگاهی پذیرفته میشود.
راههای جایگزین برای شرکت در کنکور بدون پیش دانشگاهی
آیا بدون مدرک پیش دانشگاهی میتوان کنکور تجربی داد؟: اگر داوطلبی مدرک پیش دانشگاهی ندارد و قصد شرکت در کنکور تجربی را دارد، راهحلهایی برای او وجود دارد:
- گرفتن مدرک پیش دانشگاهی از طریق آموزش و پرورش بزرگسالان
- استفاده از آموزش از راه دور یا داوطلب آزاد
- تحصیل در مقطع کاردانی و سپس شرکت در آزمونهای کاردانی به کارشناسی
- ادغام نظام آموزشی و تبدیل دیپلم نظام جدید به شرایط مجاز برای کنکور
تفاوت شرکت در کنکور با دیپلم نظام جدید و نظام قدیم
ویژگیها | نظام قدیم | نظام جدید |
ساختار تحصیلی | 3 سال دبیرستان + 1 سال پیش دانشگاهی | 3 سال متوسطه دوم تا پایه دوازدهم |
مدرک لازم برای کنکور | دیپلم + پیش دانشگاهی | دیپلم پایه دوازدهم |
آزمون نهایی | فقط سال چهارم (پیش دانشگاهی) | دروس نهایی پایه دوازدهم |
وضعیت کنکور | یکپارچه با تأثیر نمرات نهایی | با تأثیر قطعی نمرات نهایی |
نقش مدرک پایه دوازدهم در نظام جدید آموزشی
در نظام جدید، پایه دوازدهم آخرین سال تحصیلی دوره متوسطه است و مدرک صادرشده پس از آن معادل دیپلم کامل است. نمرات امتحانات نهایی این پایه در کنکور تأثیرگذار بوده و برای ثبتنام در کنکور الزامی است. بدون مدرک دوازدهم، شرکت در کنکور مجاز نیست.
سخن پایانی
با توجه به تغییرات ساختاری نظام آموزشی، میتوان در جواب سوال آیا بدون مدرک پیش دانشگاهی میتوان کنکور تجربی داد گفت که مدرک پیش دانشگاهی تنها برای داوطلبان نظام قدیم الزامی است. در نظام جدید، مدرک پایه دوازدهم جایگزین آن شده و داوطلبان صرفا با داشتن دیپلم دوازدهساله میتوانند در کنکور شرکت کنند.
بنابراین:
- اگر شما دیپلم نظام جدید (پایه دوازدهم) دارید، نیازی به پیش دانشگاهی ندارید.
- اگر دیپلم سهساله نظام قدیم (یا فنی و کاردانش) دارید، باید مدرک پیش دانشگاهی یا معادل آن را دریافت کنید.
برترین مشاور کنکور
برای دریافت راهنمایی و اطلاع از شرایط ثبتنام در طرح جامع با ما ارتباط بگیرید
سوالات متداول
1.آیا گرفتن مدرک پیش دانشگاهی بهصورت داوطلب آزاد ممکن است؟
بله، میتوان از طریق آموزش و پرورش بهصورت داوطلب آزاد ثبتنام کرد و مدرک پیش دانشگاهی گرفت.
2. آیا مدرک پیش دانشگاهی از مدارس غیررسمی یا موسسات خصوصی معتبر است؟
خیر، فقط مدارکی که از طریق آموزش و پرورش یا مراکز رسمی وابسته صادر شوند، معتبرند.
3. آیا اتباع خارجی هم باید مدرک پیش دانشگاهی داشته باشند؟
بله، اتباع نیز باید شرایط آموزشی معادل (پایه دوازدهم یا پیش دانشگاهی) را داشته باشند.
سلام وقتتون بخیر سوالی که دارم این که افرادی که مدرک پیش دانشگاهی ندارند، میتوانند بهطور همزمان با دریافت مدرک از آموزش و پرورش بزرگسالان، برای کنکور هم آماده شوند؟و این که این امکان وجود داره که در حین تحصیل برای مدرک پیش دانشگاهی، منابع کنکور را هم مطالعه کنند؟
سلام
بله همه موارد رو میشه در یکسال انجام داد اگر خودتون وقت کافی داشته باشید